Öngörülmedik ardıl etkileriyle Dünyayı şekillendirmiş 6 buluş

Tarihi şekillendiren binlerce buluş var şüphesiz. Ama bunlardan bazıları hedeflenmiş amaçlarının çok ötesinde yarattıkları ardıl etkileri ile dönüm noktası olarak adlandırılmaya hak kazanmışlardır. Şimdi bu öngörülmedik etkileri ile Yeni Dünya Düzenini yaratan bu 6 buluşu sıralamaya çalışalım.

Yapay Zeka ve Biz

 

Çok değil daha 30-40 yıl öncesine kadar adını sanını duymadığımız firmalar ve teknolojiler bugün hayatımızın olmazsa olmazı haline geldiler. Tarihte hiç görülmedik ölçüde hızlı bir değişim sürecinin içine girmiş durumdayız. Böyle bir sürecin en yakın akrabası belki sadece matbaanın icat edildiği 15.yüzyılda yaşanmış ve hiç öngörülmedik ardıl etkilere neden olmuştu. Peki biz bu ışık hızıyla ele geçirildiğimiz dönemde gerçekten önümüzü görebiliyor muyuz?

Yeni teknolojilerin hayata geçme sürecinin 4 yöneylemi

Hayatımıza yeni bir icadın girmediği gün neredeyse kalmadı. Kimisi uzun zamandır “olsa ne güzel olurdu” dediğimiz şeylerken, diğerleri daha önce hayatımızda olmadığını farketmediğimiz ve hatta eksikliğini bile hissetmediğimiz ürünler. Kimi ürünler eski ürünlerin yerini alarak pazarda hızla yayılırken, bazılarının pazarda kabul süresi ilk düşünülenin aksine çok uzun olabiliyor. Polaroid kameraları, kaset teypleri ne kadar hızla benimsemiştik şimdi unuttuk bile. Artık piyasada sadece antikacıların ilgisini çekmekteler. Oysa hızla benimseneceğini düşündüğümüz elektrikli arabalar ya da RFID çipler henüz günlük hayatımızın tam anlamı ile parçaları olmuş değiller.  Peki aradaki farkı yaratan etmenler neler? İcatlar pazarda yeralmak için nasıl yolları izliyorlar? Bu yazımızda bunlara bir göz atalım istedik.

Toksik Takım Arkadaşları ile Başa Çıkmanın 4x4 Yolu

Geçtiğimiz günlerde HBR’de Abby Curnow-Chavez tarafından kaleme alınmış Toksik Takım Arkadaşları ile Başa Çıkmanın 4 Yolu başlıklı yazıyı görünce bu tür zehirli çalışma arkadaşları ile ilgili sorunun sadece ülkemize mahsus bir sorun olmaktan öte tüm Dünya’da benzer biçimlerde varolduğunu farkettim. Yazıda ele alınan başlıkları bize özel örneklerle destekleyip genişleterek ele almaya karar verdim. 

İki Ülkenin Hikayesi

Financial Times (FT)de Haziran ayında Jamil Anderlini imzasıyla yayınlanan bir makalede, Hindistan ve Çin’in son dönemde altyapısal gelişmişlikleri arasında oluşan derin uçurum, farklı politik sistemlerle yönetilmeleri özelinde kıyaslanmış. Otoriter bir politik sistem mi yoksa kaotik bir demokrasi mi kalkınmanın önünü daha rahat açabilir? Her ne kadar katı kapitalist bir bakış açısı ile hazırlanmış olsa da makale, farklı politik sistemlerin gelişmekte olan ülkeler için getiri ve götürüleri açısından incelenmeye değer. Kalkınma, otoriterlik ve basın özgürlüğü üzerine bir deneme.

Roma İmparatorlarının Kuraklıkla Şekillenen Kaderleri

Firavun’un rüyasında Nil’den yedi sağlıklı ve şişman inek çıkıyor. Ama ardından gelen yedi cılız ve sağlıksız inek onları yiyor. Benzer bir rüyayı tekrar görüyor. Tefsirini Yusuf Peygamber’den istiyor. Yusuf peygamber rüyayı şöyle yorumluyor: “Önce yedi bolluk yılı olacak, Nil’in taşması sayesinde çok iyi hasat kaldırılacak. Ama bunu yedi kıtlık yılı izleyecek, kuraklık açlığa yol açacak.” Firavun da Yusuf’a inanıyor. Yedi bolluk yılında ambarları dolduruyor. Böylece yedi kıtlık yılında Mısır halkı açlıktan kırılmıyor. Bu hikâye gelişmiş ve gelişen ülke yöneticileri için çok değerli dersler içeriyor.

Süper Verimliliğin 7 Atlısı

Son araştırmalar en verimli kod yazıcılarının ortalama kodlama yapanlara göre günde 9 kat daha fazla faydalı kod geliştirebildiklerini gösteriyor. Yine, New York’taki Bernardin Restoranının balık şefi, ortalamadan 3 kat daha hızlı çalışırken, Nordstorm’un en verimli satış elemanı, ortalamanın 8 katı fazla giysi satabilmekte. Peki diğerlerinden farklı kılan etmenler neler bu süper verimli çalışanları?

Girişimci mi, Mucit mi?

Sıklıkla birbirine karıştırdığımız iki kavram, girişimcilikle mucitlik. Oysa “icat çıkarmanın” kabahat, “yolunu bulmanın” mükafat kabul edildiği bir toplumda bu iki kavramı çok daha rasyonel olarak ayrıştırabiliyor olmalıydık. Arapça kökenli “mucit” kelimesine bile tam karşılık gelen bir Türkçe terim bulduğumuz bile iddia edilemez oysa.

Köprüden kimi atarsınız?

Bilinen hikayedir; kontrolden çıkmış bir tramvay yokuş aşağı hızla ilerlemektedir. Yolu üzerinde beş demiryolu işçisi, durumdan habersiz şekilde çalışmaktadırlar. Tramvayın çarpması durumunda bir facia yaşanacağı kesindir. Olayı izlemekte olan Siz, önünüzdeki makasta bulunan bir kolu ittirdiğiniz takdirde ise tramvayı diğer hatta yönlendirmeniz mümkündür, ama orada da çalışmakta olan bir işçi vardır ve sonuç onun için de kesin ölümdür. Peki Siz, hangi kararı alacaksınız?

Göklerden İlham Beklemek

Dinsel inanışlar, bilimsel gelişme ve politik ittifakların, hem dinsel hem de ekonomi üzerindeki birleşik etkileri uzun zamandır merak edile gelmiştir. Aralık ayında Amerikan Ulusal Ekonomik Araştırmalar Dairesince (National Bureau of Economic Research) son hali yayımlanan bir tebliğe göre, tarih boyunca bilim ve örgütlü dinsel inançlar arasında bir çatışma olduğu bilinse de, ilk kez dindarlık ve kişi başına düşen patent sayıları arasındaki belirgin ters korelasyonu gösteren bir model geliştirilmiş oldu.

Sözleşme Yöneticilerinin 4 Pirus Zaferi

Roma henüz Romalılığının farkında bile değilken, bugünkü İtalya’nın güney sahilleri de Yunan kolonilerine aitti. Bu koloniler barbar olarak düşündükleri Romalılara karşı Makedonya’daki Epir kralı Pirus’tan yardı istediler. 25000 asker ve yüzlerce fille Çizmenin güneyine çıkan Pirus, sonuç almak için 5 yıl boyunca çaba sarfedecekti. Roma ile aralarındaki son büyük savaşta, daha çok çapulcu ordusu görünümündeki Romalılar kızgın oklarla filleri hedef alınca, panikleyen filler Pirus’un kendi ordusunu ezmeye başlamışlardı.

Antik Çağda Proje Yönetimi

Indus Vadisindeki Harappa’dan, Sümerlerin kadim Uruk ve Kalde şehirlerine, Minos medeniyetinin Knossos’undan, Pericles’in Atinasına ve tabii ki Mısır'ın piramitlerine antik Dünya uygarlıklarının göstergesi olan kentleri ve bu kentleri taçlandıran görkemli yapıları biliyoruz da, bu yapıların kimler tarafından inşa edildiğine ilişkin bilgimiz genellikle ,Herodot ve Vitruvius’un hikaye ettikleri ile sınırlı. Nasıl yapıldıklarına ilişkin bilgilerimiz ise sadece varsayımlara dayalı.

Blockchain Devlet’in sonunu mu getirecek?

Genç Dryas’tan yani son buzul çağından  sonra havalar, şanslı enlemler olarak adlandırılan (yaklaşık 20-35 kuzey) coğrafyada daha önce hiç görülmediği kadar ısınmaya başlamıştı (*). Daha önce olmuş olan her ne varsa buzların altında kalmıştı. Buzların önce işgali sonra çekilmesi medeniyet olarak adlandırdığımız oluşumu da şekillendirecekti. Yeni ve sıcak bir başlangıç için herşey hazırdı.

İşe Alım Görüşmelerinde Sorabileceğiniz 5 Kritik Soru

 

Geçmişteki başarılara ve cv’lere bakarak adaylar arasından seçim yapmak kolaydır ama çoğu zaman insanı yanıltır. Önemli olan geçmişteki değil gelecekteki başarıyı görebilmektir. İyi bir yöneticinin en önemli yetkinliği doğru kişilerden oluşan ekipler kurabilmektir. Ancak iyi ve uyumlu bir ekiple başarılı olunabilir. Böyle düşünen her yöneticinin işine yarayabilecek 5 soru seçtim.