En başarılı şirketlerin üst yöneticileri incelendiğinde görülen ortak özellikler nedir? 20. Yüzyılda her şeyi kontrol eden, her şeye karar veren liderler makbuldü. 21. Yüzyılda bu şirketler yok olup, yerini başkalarına bıraktıklarında, artık eski tip liderlerin rekabet edememeye başladığı görüldü.
Bunun temel nedeni, günümüzde birçok kişi liderlik yapabilecek yeteneklere sahip. En azından bazı alanlarda, belirli seviyede liderliği başarıyla üstlenip götürebiliyor. En tepedeki liderin yapması gereken, ekibine bu yetkinlikte kişileri getirmesi ve onların liderlik yapabilmeleri için gerekli ortamı hazırlaması. Peki nedir bu yeni tip, en başarılı liderlerin ortak özellikleri?
- Ekibine doğru kişileri seçer. Doğru kişi nasıl olmalıdır?
- Yapılacak işe uygun yetkinlikleri, bilgisi ve deneyimi olan
- Şirket kültürüne uygun değerleri olan
- Sorumluluk alan, inisiyatif kullanmaktan çekinmeyen
- Başarı odaklı, kendisini geliştiren, hep daha iyisini yapmak isteyen
- İş birliğine yatkın
- Alçak gönüllü
- Hedefleri olan ve bu hedeflere ulaşmak için çaba gösteren
- Çevresine karşı duyarlı olan
kişileri bulur ve kurduğu ekibin kalıcı olmasını sağlar.
- Ekibindekilere güvenir. Ekip içinde de güvenin sağlanmasına önem verir. Kişilerin birbirlerinin ve yöneticilerinin yeteneklerine ve dürüstlüğüne inanmasını sağlar. Ekiptekilerin belirli sınırlar içinde hata yapmalarından korkmaz, yapılan her hatayı bir gelişim fırsatına çevirir. Ekibindekilere talimatlar vermek yerine sorumluluk ve inisiyatif verir. Nadiren tek başına karar alır. Herkesin sorumluluğu çerçevesinde kararlar almasını sağlar. Önemli kararlara ekibindekileri dahil eder.
- Ekibinin gelişimine önem verir. Başarı odaklı insanlar sürekli
gelişmek isterler. Ancak bu şekilde işlerini sevebilirler. Ekibin
sürekli gelişmesi, şirketin de sürekli gelişmesi anlamına gelir. İyi
lider, gelişim için
- Doğru geri bildirim verir
- Kişilere farklı yetkinlikler gerektiren işler verir
- Birbirini geliştirecek kişilerin birlikte çalışırken öğreneceği projeler bulur
- Eğitimler planlar
- Şirket içinden ve dışından mentorlarla deneyimi az olanları geliştirir
ve buna benzer yöntemlerle ekibin sürekli gelişmesini sağlar.
- Ekibindekilerin yeteneklerini ve kısıtlarını bilir, buna uygun sorumluluklar verir. Ne kapasitelerinin altında işler verip sıkılmalarına neden olur, ne de altından kalkamayacakları işler verip başarısız olmalarına. Herkese daha önce yapabildiğinden biraz daha zor ama altından kalkabileceği işler vererek hem motivasyonlarını yükseltir hem de gelişmelerini sağlar.
- Ortak değerler belirler, bunu herkesin bilmesini ve buna uygun davranmasını sağlar. Ekibin iş yerini sahiplenebilmesi için, çalışanların değerleriyle, işletmenin değerleri örtüşmelidir. Dürüstlüğe önem veren birisi müşterilerine yalan söyleyen bir şirkette asla mutlu olamaz.
- Ortak hedefler oluşturur ve bu hedefleri herkesin sorumluluğu çerçevesinde kişilere dağıtır. Herkesin hedeflerinin, yetenek, deneyim ve bilgisiyle uyumlu olmasına önem verir. Kişilerin yetkilerini, hedefe ulaşacak planlar yapabilecekleri şekilde düzenler. Kişilerin hedeflerinin şirket hedefine ne şekilde katkı sağladığını gösterir.
- Şeffaf bir sistem oluşturur. Şirkette olan biteni, hedefleri, ilkeleri, değerleri, başarı kriterlerini, yakalanan başarıyı herkesin bildiği bir yapı kurar.
- Adil olmaya önem verir. Kişileri değerlendirme kriterlerini açık olarak belirler ve buna uygun hareket eder. Duygularını karıştırmadan, belirlenen kriterler çerçevesinde değerlendirme yapar, astlarının da bu şekilde davranmasını sağlar. Zaman zaman değerlendirme hizmeti veren danışmanlardan yararlanır. Değerlendirme sonuçlarına uygun yetkilendirir, görev ve sorumluluk verir.
- Ekibindekileri yeri geldiğinde herkesin içinde takdir eder. Takdir etmek için fırsatları değerlendirir. Çalışanlar sağladıkları faydanın, harcadıkları emeğin fark edildiğini bilirler.
- Duyarlıdır. Birlikte çalıştığı kişilerin iş dışındaki yaşamlarıyla da ilgilenir. Onlarla robot gibi değil insan gibi ilişki kurar. Ailelerine, sağlıklarına, sevindikleri ve üzüldükleri olaylara ilgi gösterir.
Bu tip liderlerin ekibindeki herkes iyi bir liderdir. Kararlar çok hızlı ve işin içindeki kişiler tarafından verilir. Herkes şirketi ileri taşımak için çaba harcar. Sistem bu çabanın etkisini en üst seviye taşıdığı için bu şirketler, eski tip şirketlere göre çok daha güçlü olurlar.
Baran Kaya
Aralık 2017